Diskografska industrija u Jugoslaviji sedamdesetih i osamdesetih godina počela je da štampa i prodaje tiraže koji su i u svetskim razmerama bili respektabilni – pogledajte koje ploče su se najbolje prodavale u SFRJ
Prvu ploču u Jugoslaviji proizveo je Jugoton 1947. godine – bila je to singlica “Ti tvoji zubići” / “Jedan mali brodić”, dve dalmatinske tradicionalne pesme u izvedbi Zagreb Male Quinteta.
Beogradski PGP RTB počeo je sa radom 1951, sa dve prese u jednoj garaži na Dorćolu. Tu je štampano prvih petnaest naslova u šelak tehnologiji, sa oko tri minuta muzike na jednoj strani koje su se slušale na 78 obrtaja u minutu.
Sredinom pedesetih obe fabrike prelaze na novu tehnologiju štampanja ploča na vinilu i počinju da štampaju ploče za slušanje na 45 ili 33 obrtaja u minutu, koje su u početku bile prečnika od 10 inča.
Prva zvezda sa samostalnom pločom u Jugotonu bio je Ivo Robić, koji je 1956 objavio album “Pjeva vam Ivo Robić”, a u PGP-u prva zvezda bio je Đorđe Marjanović sa albumom “Zvižduk u osam” (1959), što je prva ploča pod etiketom PGP RTB – do tada je na etiketi ove izdavačke kuće pisalo “Jugodisk – Jugoslovenske gramofonske ploče” (ne treba pobrkati sa kasnije osnovanom diskografskom kućom Jugodisk).
Već 1960. u Jugoslaviji je prodato 100 hiljada gramofona i više od 1,5 miliona ploča.
Prva ploča domaće autorske rock muzike bio je album Grupe 220 “Naši dani” (1968). Domaća rock izdanja objavljivala su se sporadično sa veoma malim tiražima. Recimo, prvi album grupe Time objavljen je u svega 500 primeraka – sve do prvog albuma Bijelog dugmeta “Kad bih bio bijelo dugme” (1974) prodatog u 140 hiljada primeraka. Taj album označio je novo razdoblje u domaćoj diskografskoj industriji, gde tiraži počinju da dostižu šestocifrene brojeve.
Ovako su se obeležavale najprodavanije ploče:
50.000 srebrna ploča
100.000 zlatna ploča
150.000 platinasta ploča
200.000 dijamantna ploča
300.000 zlatna ptica (jugoton)
Na top listi najprodavanijih ploča u Jugoslaviji ima najviše narodnjaka i pop muzike, a najbolje plasirana rok ploča je album “Mrtva priroda” Riblje čorbe (PGP RTB) koji je 1981. prodat u 471.000 primeraka i nalazi se na 13. mestu u ukupnom plasmanu.
Na 15. mestu su Vis Idoli i “Čokolada” (Jugoton 1983) – 350 hiljada, na 17. opet Čorba i “Buvlja pijaca” (PGP RTB 1985) – 285.600. 18. mesto drži Bijelo dugme – “Tako ti je mala moja kad ljubi Bosanac” (Jugoton 1975) – 210 hiljada, 19. su ponovo Vis Idoli s albumom “Vis Idoli” (Jugoton 1982) – 200 hiljada, a 20. mesto dele Riblja čorba “Ujed za dušu” (PGP RTB) – 190 hiljada i Prljavo kazalište “Crno bijeli svijet” (Jugoton 1981) sa istim tiražom.
HL/Izvor: espreso/discogs
