Filmu “Last Jedi”, najnovijem delu franšize Star Wars čija premijera se očekuje u decembru predviđa se očekivan box office prihod od 500 miliona dolara. Projektovani uspeh Disney koristi da obaveže američke prikazivače na uslove koje nije imao ni MGM u vreme najveće dominacije ’30-tih.
U ugovorima koje prikazivači potpisuju sa Disney-om 65% profita od prodaje ide studiju (najviše u istoriji), prikazivači su dužni da imaju “Star Wars: The Last Jedi” mesec dana na repertuaru u najvećoj sali s najvećim brojem termina, dok se reklamiranje filma i sve ostale marketinške aktivnosti takođe moraju odvijati po pravilima studija. Ukoliko bilo ko od prikazivača prekrši i jednu stavku ugovora, uključujući i dogovoreni broj termina prikazivanja i rasporede, Disney ima pravo da uzme još 5% od prodaje što studiju daje do sada neviđenih 70% profita od prikazivanja filma.
Otkud Disneyu ideja da sastavi ovakav ugovor i zašto prikazivači moraju da ga poštuju? Stvar je veom jednostavna. Prihodi od prodaje bioskopskih karata su pali 5% ove godine što je prikazivače dovelo u veoma nezgodnu poziciju prema svojim investitorima, pogotovo nakon poraznih rezultata letnje sezone koja je u Severnoj Americi, tradicionalno, pik bioskopske potraženje, a ovogoodišnji rezultati su najgori u poslednjoj deceniji.
Na smanjenje prihode nadovezala se i odluka najvećih studija (Sony, 20th Century Fox) da smanje trajanje bioskopske distribucije i rade na razvitku svojih streaming servisa kao i saradnji s drugim servisima shvativši nova stremljenja publike. S druge strane, Diseny jedini javno podržava sadašnji sistem bioskopskog prikazivanja i želi da ga sačuva. Kompanija je imala najveći udeo u ukupnom bioskopskom profitu prošle godine od 26% sa samo 13 filmova u produkciji što ih čini duplo uspešnijim od prvog pratioca (Warner Brothers 17% sa 23 filma) tako da ne čudi izjava prvog operativca AMC Entertainment Holdingsa, Adama Arona, da je “Last Jedi” “..dar od Boga” s obzirom na ovogodišnji profit.
Profit se obično deli u odnosu 45:55% u korist studija, neka do 60% kada su hitovi u pitanju dok prikazivači u Evropi i na drugim kontinentima dobijaju najveći deo kolača – 60% – pošto studiji smatraju Severnu Ameriku najbitnijim tržištem. Za prošli deo Star Wars sage, spinoff, “Rouge one” iz 2016. Disneyev procenat bio je 64, ali kaznena klauzulu baca svetlo na potpuno nove odnose pošto ni jedan studio do sada nije imao takve uslove u ugovoru.
– Kada bih pristao na ove uslove mogao bih da zatvorim bioskop – kaže Li Akin, vlasnik i menadžer jedinog bioskopa u malom gradu Elkader u Ajovi.
– Slično je i sa drugim bioskopima u malim gradovima: mi računamo na limitiranu publiku i ako bih, na primer, prikazivao “Last Jedi” posle nedelju dana bioskop bi bio poluprazan, a ja bih opet morao Disney dati 65% profita. Drugi studiji smanjuju procente kako pada poseta i prolazi vreme distribucije, pa na njihove uslove mogu da pristanem. Na ove – ne! Da ne govorimo o direktnom mešanju studija u repertoarsku politiku bioskopa i prikazivača – završava Akin.
Ipak, većima prikazivača pristaće na uslove iz jednostavnog razloga – manji procenat ostvaren na velikim brojevima donosi veći profit te je prikazivaču bolje da ima 30% ili N% na 700 miliona dolara nego 50% na 200 miliona a i već smo pomenuli politiku prelaska na home tržište. Takođe, Disney je u poslednjih 10 godina imao dve ogromen akvizicije (Marvel Entertainment 2009. i Lucas Film 2012.) što znači da je ostvario praktično monopol u najvećim superherojskim i fantastičnim frašizama, a one donose najveće bioskopske profite.
– Kada je Disney postao najveći bilo mi je jasno da će se ovo dogoditi – definiše Akin situaciju u kojoj su se našli prikazivači pritisnuti, s jedne strane, sopstevnom željom za profitom, a, s druge, veličinom studija Walta Disney.
Ugovor dolazi tik pred početak online prodaje karata za “Star Wars: Last Jedi” kako bi se prikazivači unapred stavili u poziciju da moraju prihvatiti uslove. Ugovor ima poseban vodeni žig za svakog prikazivača ponaosob kako ne bi dospeo u javnost što celu situaciju čini još bizarnijom. Ako se pogledaju datumi izlaska velikih blockbustera drugih studija (Sony izlazi sa “Jumanji: Welcome to the Jungle” nedelju dana posle Star Wars-a a 20th Century Fox-ov “The Greatest Showman” u isto vreme) vidi se da Disney time napada i konkurenciju limitirajući im broj termina za prikazivanje i kapaciteta sala jer “The Last Jedi” odnosi najbolji deo kolača.
Armija Star Wars fanova je ogromna, isčekivanja od filma u kome se vraćaju Mark Harmil kao Luke Skywalker i pokojna Carrie Fisher kao princeza Leila su ogromna a profit ključna stvar u holivudskom raju. Nama ostaje samo da fanovi. Ili ne…
HL/Izvor: beforeafter.rs
