Izložba “Sanjari”, 58. Oktobarskog salona postavljena je na nekoliko lokacija u Beogradu, a pored Muzeja grada Beograda, izuzetno važan deo postavke čine i radovi u Kulturnom centru Beograda.
Umetnici Džon Rafman, Marija Avramović i Sem Tvajdejl, Mat Kopson, Vuk Ćuk i Igor Simić upravo u Kulturnom centru Beograda izlažu svoje radove, koji zaslužuju svaku pažnju.
Pored toga, u Kulturnom centru Beograda je i Biblioteka Sanjara, sa više od stotinu naslova, koji su kustosima, umetnicima i umetnicama Beogradskog bijelnala, bili inspiracija za njihove radove i koji ih asociraju na sanjarenje.
Marija Avramović i Sem Tvajdejl sarađuju od 2017. godine. Oni istražuju svet veštačke inteligencije i pričanja priča u susretu algoritama, predmeta, mreža i ljudske dimenzije.
Često polazeći od već postojećih književnih ili kinematografskih dela, oni preko svojih instalacija, slika, video-zapisa i animacija posebnu pažnju posvećuju novim vidovima ljudskih interakcija i osećanja.
Naročito svojim animacijama u realnom vremenu, ispituju granicu između stvarnog i veštačkog u kontekstu nezavisnih virtuelnih univerzumâ, u kojima likovi deluju i komuniciraju u skladu sa osećanjima i ličnostima koje definišu algoritmi i neuronske mreže.
Zahvaljujući softveru za pravljenje video-igrica, Marija Avramović i Sem Tvajdejl oživljavaju scenarije koji se odvijaju kao pozorišne improvizacije, uvek različite i jedinstvene. Takav je rad “Kiša kroz sunce”, napravljen 2019. godine za Centar Barbikan, a koji se izlaže i u Beogradu, u okviru instalacije prilagođene za ovu priliku.
Animacija koja se stalno obnavlja inspirisana je početnom sekvencom filma Akire Kurosave Snovi i prati jednog dečaka koji istražuje šumu. Zajedno s njim, životinje, duhovi, biljke i stene postaju protagonisti tehno animističke vizije jednog sveta u kojem se granice između ljudskih i neljudskih carstava međusobno poništavaju; čitav jedan onirični kosmos koji otkriva paralelnost, tako dragu ovom duu umetnika, između duhovnosti i veštačke inteligencije.
Džon Rafman predstavlja dve animacije na 58. Oktobarskom salonu, u Muzeju grada Beograda Dnevnik sna 2016–2019 i u Kulturnom centru Beograda Majnor Dimon 1. deo.
U oba slučaja u pitanju je 3D animacija sa apsurdističkom pričom. Fragmentirana naracija Dnevnika sna prati svoje likove kroz niz distopijskih, stalno drugačijih pejzaža velegradskih kvartova i noćnih klubova, pustopoljina koje trule, glečera i pustinja, zvezdanog neba i paralelnih univerzuma.
Drugi film koji se prikazuje u Beogradu, Majnor Dimon 1. deo, smešten u nadrealnu distopiju koja izgleda kao poremećena halucinacija kakvu bi naslikao Hijeronimus Boš da je odrastao na 4chanu, prati ukrštene sudbine dvojice mladića, Bilija i Majnor Dimona, genijalaca za igrice u virtuelnoj stvarnosti, koji prolaze kroz niz košmarnih događaja.
Mat Kopson, stvara u sanjanom univerzumu, prožetom apsurdom, u kome bujaju zoomorfni likovi, kome su poznate narativne strukture folklornih priča iz prošlosti, ali i najsavremeniji jezički kodovi.
To je mesto koje je umetnik zamislio kao sasvim lični bestijarijum, rasprsnutu sagu, potencijalno beskrajnu, s novim predlozima za likove i obrasce priča koje se stalno ponavljaju.
Među njima se ističe lik Renarda: lisca koji, s jedne strane, podseća na arhetipove folklorne tradicije koja datira još iz srednjeg veka, a s druge strane, svaki put može da se oslobodi unapred uspostavljenih mehanizama i razvije novi tok misli, slika, radnji.
Tu dinamiku uglavnom izražava laserskim projekcijama, razvijanjem prethodnih animacija, koje izlagački prostor pretvaraju u pozorište, dok ih umetnik više posmatra kao skulpture nego kao video-radove.
Rad “Down Boy” (2019), izložen na 58. Oktobarskom salonu, primer je ovakvog stila izražavanja: laserska projekcija prikazuje lisca u uglu sobe, uhvaćenog u interakciji sa sopstvenom reflektovanom slikom, između oprečnih impulsa agresije i privlačnosti.
Vuk Ćuk, beogradski umetnik koji po drugi put izlaže na Oktobarskom salonu, u svojoj najnovijoj produkciji “Da li je sve to samo san?” (2021), fokusira se na prikupljanje i identifikaciju materijala, različitih vrsta drangulija iz sveta masovnog konzumerizma: miniroboti, plastične igračke, veštačko krzno, svetiljke i holografske ili kompjuterizovane naprave.
Umetnik rasklapa i ponovo sklapa predmete i mehanizme u očaravajuće strukture, postajući tako deus ex machina nepravilnog skupa otuđujućih, izolovanih omnivornih ekosistema. U njegovim instalacijama obitava izvrnuti zoomorfizam, simptom nezdrave savremenosti koja mora da se suoči sa vlastitim ostacima.
Ćukovi radovi, kao što je pomenuta instalacija često se postavljaju kao mikrosvetovi, ekosistemi naseljeni malim robotima izrađenim od nađenih predmeta, koji se kreću unutar zatvorenih i izolovanih prostora.
Čulno i fizičko učešće posetilaca igra centralnu ulogu u njegovoj praksi, čiji je cilj da podstakne aktivnu ulogu i otvorenost uma posmatrača prema novim percepcijama umetnosti i interakcijama sa njom.
Igora Simića smo predstavili kroz Filmski program 58. Oktobarskog salona, ali valja pomenuti činjenicu da se njegov rad u početku fokusirao samo na video, a s vremenom je obuhvatio širok spektar medija; upustio se u eksperimentisanje s fotografijom, 3D štampanim skulpturama, muzikom, piše eseje i članke, slika i kreira video-igre, u sklopu aktivnosti svoje transmedijske kompanije Demagog studio.
Umetnikova glavna linija istraživanja u oblasti pokretnih slika povezana je s njegovim interesovanjem za savremenu kulturu i politiku u širokom smislu reči i pažnju koju poklanja društvenoj dinamici distopijske tehnološke ere, koja uključuje nadzorne sisteme i postapokaliptične vizije.
Oktobarski salon traje sve do 22. Avgusta 2021., vođenja u Kulturnom centru Beograda su svakog četvrtka od 19:00 časova, a u Muzeju grada Beograda svake nedelje u 13:00 časova. Radno vreme Muzeja grada Beograda i Kulturnog centra Beograda je od 13:00 do 21:00 časa.
Više informacija potražite na sajtu: oktobarskisalon.org
